တၢ်မၤဒိၣ်ထီၣ်လဲၢ်ထီၣ် Medicaid မ့ၢ်ဝဲ Affordable Care Act (ACA) (တၢ်ကွၢ်ထွဲလၢကြၢးဒီးအပှ့ၤအတၢ်သိၣ်တၢ်သီ) အကျါတခါန့ၣ်လီၤ. ACA အတၢ်ပညိၣ်ကွၢ်စိမ့ၢ်ဝဲတၢ်မၤစၢၤဆူၣ်ချ့တၢ်အုၣ်ကီၤလၢကြၢးဒီးအပှ့ၤကလံၤအါထီၣ်လၢပှၤလၢအတၢ်ဟဲနုာ်စှၤတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကီၢ်ခိၣ်ကျၢၢ် Obama ဆဲးလီၤအမံၤဖဲ ACA အသဲစးတၢ်ဘျၢအပူၤန့ၣ်လီၤ 2010.

တၢ်မၤဒိၣ်ထီၣ်လဲၢ်ထီၣ် Medicaid ဟ့ၣ်ဝဲဒၣ်ကီၢ်စဲၣ်တဖၣ်အခွဲးယာ်လၢအကဟ့ၣ်လီၤမၤစၢၤ Medicaid တၢ်အုၣ်ကီၤဆူပှၤလၢအဒိးန့ၢ်ဘၣ် federal poverty level (FPL) (ဖဲၣ်ဒရၢၣ်ကီၢ်စၢဖှိၣ်တၢ်ဖှီၣ်တၢ်ယာ်ပတီၢ်) တုၤလၢ 138% အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. FPL မ့ၢ်ဝဲတၢ်ခံကွၢ်စီၤကွၢ်တၢ်ဟဲနုာ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်တၢ်ဒီၣ်တဲာ်ကွံာ်ဝဲတၢ်ကြၢးဒီး Medicaid ဒီးပဒိၣ်တၢ်န့ၢ်ဘျုးအဂၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲၣ်ဒရၢၣ်ကီၢ်စၢဖှိၣ်ပဒိၣ်မၤသီထီၣ်ဝဲဒၣ် FPL အဂ့ၢ်တနံၣ်ဘၣ်စုာ်စုာ်န့ၣ်လီၤ. လၢ 2023, FPL အဂီၢ်မ့ၢ်ဝဲ $13590 လၢပှၤတဂၤလၢ်လၢ်ဒီး $27750 လၢဟံၣ်ဖိဃီဖိအဂီၢ် 4န့ၣ်လီၤ.

တၢ်မၤဒိၣ်ထီၣ်လဲၢ်ထီၣ် Medicaid အိးထီၣ်ကျဲလၢတၢ်နုာ်လီၤမၤန့ၢ်ဝဲဒၣ် Medicaid အခိၣ်သ့ၣ်လၢ 2 ကရူၢ်တဖၣ်လၢအတၢ်ဟဲနုာ်စှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤအဂီၢ်-

1. ပှၤဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤတဖၣ်လၢအတအိၣ်ဒီးဖိဒံဖိသၣ်တဂၤလၢ်လၢ်
2. မ့ၢ်ပှၤလၢအပူၤကွံာ်ဒိးန့ၢ်တၢ်ဟဲနုာ်အါတလၢကဲၣ်ဆိးလၢတၢ်ကြၢးဝဲဒီးကီၢ်စဲၣ် Medicaid အဂီၢ်

ကီၢ်စဲၣ်တဘ့ၣ်စုာ်စုာ်ရဲၣ်ကျဲၤမၤဝဲဒၣ်အနီၢ်ကစၢ် Medicaid တၢ်တိာ်ကျဲၤ, ဘၣ်ဆၣ်ဖဲၣ်ဒရၢၣ်ကီၢ်စၢဖှိၣ်ပဒိၣ်အိၣ်ဒီးအတၢ်သိၣ်တၢ်သီတၢ်ဘျၢတဖၣ်လၢကီၢ်စဲၣ်ကိးဘ့ၣ်ဒဲးဘၣ်လူၤပိာ်မၤထွဲဝဲန့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်လဲလိာ်ဝဲဒီးတၢ်ဘျၢလၢလာ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအဂီၢ်, ဖဲၣ်ဒရၢၣ်ကီၢ်စၢဖှိၣ်ပဒိၣ်ဟ့ၣ်လီၤမၤစၢၤစ့ၢ်ကီးကီၢ်စဲၣ်တဖၣ်လၢစ့ဆီၣ်ထွဲတဖၣ်အစှၤကတၢၢ်တဝာ်လၢတၢ်သုးကျဲၤ Medicaid တၢ်တိာ်ကျဲၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

လီၤဆီဒၣ်တၢ်တၢ်အပှ့ၤကလံၤလၢအဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်မၤဒိၣ်ထီၣ်လဲၢ်ထီၣ် Medicaid မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. ဖဲအခီၣ်ထံးစှၤကိာ်နံၣ်အတီၢ်ပူၤ, ဖဲၣ်ဒရၢၣ်ကီၢ်စၢဖှိၣ်ပဒိၣ်ဟ့ၣ်ဝဲဒၣ်တၢ်အပှ့ၤကလံၤ 100%, မ့တမ့ၢ် ပှဲၤပှဲၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအပူၤကွံာ်နံၣ်တဖၣ်, တၢ်နီၤလီၤသကိးစ့တဖၣ်စှၤလီၤဝဲဒၣ်ကယီကယီန့ၣ်လီၤ. နံၤသီဖဲ 2020 — ဒီးကိးနံၣ်ဒဲးဒီးဆူညါကွ့ၢ်ကွ့ၢ် — ဖဲၣ်ဒရၢၣ်ကီၢ်စၢဖှိၣ်ပဒိၣ်ကဟ့ၣ်လီၤဝဲခဲအံၤမ့ၢ်ဝဲ 90% န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်တၢ်လၢအကဲဘျုးကၢကီၣ်လိာ်သး လၢစ့ကိးဒီလၣ်ဒဲးလၢ ကီၢ်စဲၣ်တဘ့ၣ် စူးကါ၀ဲဒၣ်လၢ တၢ်မၤလဲၢ်ထီၣ် Medicaid တကွီၣ်န့ၣ် ကီၢ်စၢဖှိၣ်ပဒိၣ်ကအုၣ်ကီၤလုၢ်ဘၢဃုာ်၀ဲ တၢ်ဘူးတၢ်လဲ 90စ့ၣ်န့ၣ်လီၤႋ

လၢ 2012 ကီၢ်အမဲရကၤကွီၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်ကတၢၢ် ပာ်လီၤတၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢ ကီၢ်စၢဖှိၣ်ပဒိၣ် မၢဆူၣ်ဘၣ်ကီၢ်စဲၣ်ဖၣ် လၢကမၤလဲၢ်ထီၣ် Medicaid တကွီၣ်လၢ ACA တၢ်ပၢဖီလာ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤႋ မ့ၢ်တၢ်ခီဖျိလၢ ကလၢာ်ဘၣ်ကျိၣ်စ့လၢကီၢ်စဲၣ်အဂီၢ် လၢကအုၣ်ကီၤလုၢ်ဘၢအါထီၣ်ပှၤအိၣ်လၢ Medicaid ပူၤအဃိ န့ၣ်လီၤႋ လၢတၢ်အံၤအဃိ ကီၢ်စဲၣ်တဘ့ၣ်ဒီးတဘ့ၣ် ဃုထၢ၀ဲလၢ ကမၤလဲၢ်ထီၣ် အ Medicaid တၢ်တိာ်ကျဲၤဧါ တမၤလဲၣ်ထီၣ်ဧါန့ၣ် သ့န့ၣ်လီၤႋ လၢအခါခဲအံၤ, ကီၢ်စဲၣ် 38 တီၤ ပၣ်ဃုာ်ဝဲစ့ၢ်ကီးဒီး Washington, D.C. န့ၣ် စူးကါ၀ဲ တၢ်မၤလဲၢ်ထီၣ် Medicaid ဒီးကီၢ်စဲၣ် 12တီၤတစူးကါအီၤဘၣ်န့ၣ်လီၤႋ¹

မ့ၢ်နနၢ်ဟူဘူဘၣ် Medicaid တၢ်အုၣ်ကီၤလုၢ်ဘၢ အတၢ်လီၤဟိဧါႋ မ့ၢ်တၢ်အိၣ်သးတခါလၢ အမၤဘၣ်ဒိ ပှၤအကရူၢ်တဖၣ်အိၣ်လၢ ကီၢ်စဲၣ်တဖၣ် လၢအဃုထၢ၀ဲလၢတမၤလဲၢ်ထီၣ် Medicaid ဘၣ်အဂီၢ် န့ၣ်လီၤႋ ပှၤတဖၣ်အံၤ အကျိၣ်စ့တၢ်ဟဲနုာ်အါတလၢကဲၣ်ဆိးလၢ ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် Medicaid လၢအကီၢ်စဲၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤႋ ဘၣ်ဆၣ် အ၀ဲသ့ၣ် ပှ့ၤဘၣ်ဆူၣ်ချ့ဂ့ၢ်၀ီတၢ်အုၣ်ကီၤလုၢ်ဘၢ လၢအအမ့ၢ် နီၢ်ကစၢ်ဂီၢ် မ့တမ့ၢ် ဟံၣ်ဖိဃီဖိဂီၢ် တၢ်ဆါတၢ်ပှ့ၤလီၢ် (ACA) အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ တန့ၢ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤႋ ပှၤအိၣ်လၢ 2.2 ကကွဲၢ်ဂၤဃၣ်ဃၣ် အိၣ်ဒံးလၢ Medicaid တၢ်အုၣ်လီၤလုၢ်ဘၢအတၢ်လီၤဟိအံၤန့ၣ်လီၤႋ²

Menges Group မ့ၢ်၀ဲ ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးကရၢ လၢ ကွၢ်ပညိၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဃုကွၢ်န့ၢ်ကျဲတဖၣ် လၢကမၤစၢၤဂ့ၤထီၣ်ဘၣ် ပှၤကမျၢၢ်တဖၣ်လၢ အိၣ်လၢတၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်အါ အသိး အဂီၢ်န့ၣ်လီၤႋ Menges Group ဃုၤလိသ့ၣ်ညါတၢ်ဒ်သိး ကထိၣ်သတြီၤ၀ဲဒၣ် ကီၢ်စဲၣ်တဖၣ်လၢ ဘှီဘၣ်စူးကါ တၢ်မၤလဲၢ်ထီၣ် Medicaid တကွီၣ် ဒီးကီၢ်စဲၣ်တဖၣ်လၢ တမၤ၀ဲဒၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤႋ တၢ်ဂ့ၢ်ခိၣ်သ့ၣ်လၢတၢ်ထံၣ်န့ၢ်အီၤလၢ တၢ်ဃုမၤလိသ့ၣ်ညါ Menges Group,³ အဂ့ၢ်ဘၣ်တၢ်စဲကျံးထုးထီၣ်ရၤလီၤအီၤလၢ လါအီကူာ် 2021, လၢပာ်ဃုာ်ဒီး-

• ပှၤတဖၣ်9ကကွဲၢ်ဂၤဆူဖီခိၣ် လၢတဒိးန့ၢ်တၢ်အုၣ်ကီၤသး လၢဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်အုၣ်ကီၤလုၢ်ဘၢခီဖျိ၀ဲဒၣ် တၢ်မၤလဲၢ်ထီၣ် Medicaid တကွီၣ်န့ၣ်လီၤႋ
• စးထီၣ်လၢ 2013-2019, န့ၣ် တၢ်ဟ့ၣ်သကိး Medicaid တၢ်ဘူးတၢ်လဲတဖၣ် လၢကီၢ်စဲၣ်တဖၣ်ဟ့ၣ်န့ၢ်၀ဲ အါထီၣ်အိၣ်စှၤလၢကီၢ်စဲၣ်တဖၣ် စှၤဘ့ၣ် လၢ Medicaid လၢမၤလဲၢ်ထီၣ်သးတကွီၣ် မ့ၢ်ထိၣ်သတြီၤဒီးအဂၤတဖၣ်လၢ တဟ့ၣ်အါထီၣ်(19.5% ထိၣ်သတြီၤ 26.4%) န့ၣ်လီၤႋ
• တၢ်မၤလဲၢ်ထီၣ် Medicaid တကွီၣ် မၤစှၤလီၤစၢၤ COVID-19 အတၢ်သံတၢ်ပှၢ်ပတီၢ်လၢပှၤသးနံၣ် 18–64 အဘၢၣ်စၢၤန့ၣ်လီၤႋ
• ဖျါလီၤဂာ်လၢ တၢ်ဆါဟံၣ်အကျိၣ်စ့တၢ်ဟဲနုာ်အါထီၣ်၀ဲဒၣ် ခီဖျိလၢ တၢ်မၤလဲၢ်ထီၣ် Medicaid တကွီၣ် အဃိန့ၣ်လီၤႋ

တၢ်မၤလဲၢ်ထီၣ် Medicaid တကွီၣ် အခွဲးအိၣ်လၢပှၤအါဂၤအဂီၢ် လၢကဒိးန့ၢ်ဘၣ် ဆူၣ်ချ့မၤစၢၤတၢ်အုၣ်လီၤလုၢ်ဘၢ လၢ Medicaid န့ၣ်လီၤႋ တၢ်အံၤပာ်ဃုာ်ဒီး ပှၤအနီၣ်ဂံၢ်တနီၤ လၢအခွဲးအိၣ်လၢကဒိးန့ၢ်ဘၣ် Medicare တၢ်န့ၢ်ဘျုးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤႋ ဒီးလၢတၢ်အိၣ်သးဒ်အံၤ ဖျါလၢကကြၢး၀ဲဘၣ်၀ဲလၢ တၢ်လိၣ်ဘၣ်လီၤဆီအတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤကတြဲၤ (မ့တမ့ၢ် ဆူၣ်ချ့ဂ့ၢ်၀ီတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤခွဲးယာ်ကတြဲၤ) မ့ၢ်၀ဲဒၣ် ဆူၣ်ချ့တၢ်အုၣ်ကီၤအတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတကလုာ် လၢပှၤတဖၣ်လၢအိၣ်ဒီး Medicaid ဒီး Medicare ခံမံၤလၢာ် တဂၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤႋ ပှၤတဖၣ်အံၤ အိၣ်ဒီး "ခွဲးယာ်ကတြဲၤ" ခီဖျိလၢ အ၀ဲသ့ၣ်ကြၢး၀ဲဘၣ်၀ဲလၢကဒိးန့ၢ်ဘၣ် Medicaid တၢ်န့ၢ်ဘျုးအဂီၢ် ဃုာ်ဒီး Medicare တၢ်န့ၢ်ဘျုး အဂီၢ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤႋ

တၢ်လိၣ်ဘၣ်လီၤဆီအတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤကတြဲၤ ဟ့ၣ်အါထီၣ်၀ဲတၢ်မၤစၢၤ လၢပှၤတဖၣ်လၢလိၣ်ဘၣ်၀ဲ န့ၣ်လီၤႋ တၢ်ဝဲန့ၣ်ကမ့ၢ်သ့ၣ်သ့ၣ်တၢ်ဟဲနုာ်, နီၢ်ခိက့ၢ်ဂီၤတလၢပှဲၤ, သးနံၣ်ဒီး/မ့တမ့ၢ် ဆူၣ်ချ့တၢ်အိၣ်သးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်လိၣ်ဘၣ်လီၤဆီအတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤကတြဲၤ မၤသကိးတၢ်ဒီးန Medicaid ဆူၣ်ချ့တၢ်တိာ်ကျဲၤ န့ၣ်လီၤႋ နကပာ်ဃာ်ဝဲဒၣ်န Medicaid တၢ်န့ၢ်ဘျုးခဲလၢာ်န့ၣ်လီၤ. ဆူၣ်ချ့ဂ့ၢ်၀ီတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤကတြဲၤတဖၣ် အါတက့ၢ်ဟ့ၣ်အါထီၣ်စ့ၢ်ကီးနၤ တၢ်န့ၢ်ဘျုးဒီးမၤတၢ်အါန့ၢ် တၢ်လၢနဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤလၢ ဂံၢ်ခီၣ်ထံး Medicare န့ၣ်လီၤႋ* ခဲလၢာ်န့ၣ်အပှ့ၤစှၤထဲသိးဒီး တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤဖြံးမံၣ်ယၢၣ် $0 န့ၣ်လီၤႋ မၤလိနၢ်ပၢၢ်အါထီၣ်ဘၣ်ဃး ဆူၣ်ချ့ဂ့ၢ်၀ီတၢ်အုၣ်ကီၤတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအတၢ်န့ၢ်ဘျုး အဂ့ၢ်တက့ၢ်ႋ

1 တၢ်ဆၢတဲာ် ကီၢ်စဲၣ်တၢ်မၤလဲၢ်ထီၣ် Medicaid တကွီၣ်အဂ့ၢ်- တၢ်ပာ်ဖျါဒုးနၢ်ပၢၢ်တၢ်ဂ့ၢ် (KFF, လါယူၤ21,2022), (မၤန့ၢ်ဘၣ်လၢ August 16, 2022) န့ၣ်လီၤႋ
2တၢ်အုၣ်ကီၤစ့မၤစၢၤအတၢ်လီၤဟိ- ပှၤဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤအဖှီၣ်အယာ်တဖၣ် လၢတအိၣ်ဒီးတၢ်အုၣ်ကီၤ လၢကီၢ်စဲၣ်တဖၣ် လၢတမၤလဲၢ်ထီၣ် Medicaid (KFF, January 21, 2021), (မၤန့ၢ်ဘၣ်လၢ December 14, 2021) န့ၣ်လီၤႋ
3 တၢ်သမံထံကွၢ် တၢ်မၤလဲၢ်ထီၣ် Medicaid တကွီၣ် အတၢ်မၤဘၣ်ဒိတၢ် (The Menges Group, လါအီးကူာ် 2021) (မၤန့ၢ်ဘၣ်လၢ July 13, 2023) န့ၣ်လီၤႋ
တၢ်န့ၢ်ဘျုး, တၢ်အက့ၢ်ဂီၤလီၤဆီဒီး/မ့တမ့ၢ် တၢ်ပိးတၢ်လီလီၤဆီလိာ်သးတဖၣ်ခီဖျိတၢ်တိာ်ကျဲၤ/လီၢ်ကဝီၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်စူးကါတၢ်ပာ်ပနီၣ်ဒီးတၢ်ပာ်ကပာ်ကွံာ်တဖၣ်.